Italyan toplum bilimci ve bürokrat Gaetano Moscanin, 1893 yilinda Sicilya mafyasi tarafindan öldürülen Palermo Belediye Baskani Emanuel Notarbartolonun anisina verdigi Mafya Nedir baslikli konferans, mafya konusunda baslica kaynaklardan biri sayiliyor. Memleketi Sicilyada mafya örgütlerinin gelismesine imkan veren toplumsal ve siyasi kosullardan yola cikan Mosca, benzer kosullarin hüküm sürdügü her toplum icin gecerli olabilecek bir analiz yapiyor. Iste bu konferansin metni -Türkiyeden bir akademisyenin sunusuyla birlikte- ilk kez Türkcede.
Mosca, 19. yüzyil Italyasinda zayiflamis devlet yapisinin dogurdugu otorite boslugunu etkili bir bicimde dolduran mafya örgütlerinin yol acacagi sonucu söyle betimliyordu Güclünün zayif üzerinde kurdugu baski ve siki örgütlenmis kücük azinliklarin, örgütsüz bireylerden olusan büyük cogunluk aleyhine uyguladigi despotik yönetim. Moscanin öngörüsü ne yazik ki bugün icin de gecerli.
Gaetano Moscanin bu kitapta ortaya koydugu derli toplu mafya analizi, sadece bu olgunun kökenlerine isik tutmakla kalmayip mafya örgütlerinin faaliyetleri bakimindan bir zamanlarin Italyasi ile günümüz Türkiyesini karsilastirma imkani da veriyor. Yüzyil öncesinden verdigi bilgelik dolu mesaji ise halen güncel Uyum icinde hareket etme becerisine sahip örgütlü bir azinlik tarafindan korkutulup sindirilen ve boyunduruk altinda alinan örgütsüz cogunluga mensup bireyler adli makamlarin kanatlari altina siginmaya cesaret edemedikleri müddetce istismara daima acik olacaklardir. Yüzyil sonra bugün insanlar daha cesur, adli makamlarin yurttaslara kol kanat germeye cesaret edip edemeyecegini ise zaman gösterecek.
